giovedì 22 gennaio 2009

LA VÉPPERA (n. 243)

I én a pàss in dù, ón as fàirma a pisèr e una véppera a gli dà un musgót própi in vàtta a l'ucarén-na!

"Aiùto! Dài teléfona al prontosoccórso par d'mandèr cuss'ai ò da fèr".
L'amìgh al teléfona: "I àn détt che bisàggna fèr un taiulén int al musgót e ciucièr, se nà t'mór".
"Alàura?"
"Alàura ai ò póra ch'at tàcca ed murìr!".

AL FRIGORÉFIR (n. 242)

"Sgnàur dutàur, ai ò un probléma: mì maré al cràdd d'èser un frigoréfir, al dórum tótta nót con la bàcca avérta e mé an riès brìsa a durmìr?"
"Parché, rànfel acsé fórt?"
"Brìsa parché al rànfa, mó i riusiréll ló a durmìr con una lusén-na sàmp'r impiè?".

LA SCUMÉSSA (n. 241)

Un gràn dunaról, c'curànd con un prìt ch'i éren amìgh fén da ragazù, al dìs:
"Và là che ànca té t'i andè a lèt con dimóndi paruchièni: scumitàggna? Sa incuntràn ónna ch'ai sàn stè mé a fàgh din e se t'i stè ànca té t'fè don".

Ain pàsa ónna "din" "don" e pò un'ètra "din" "don" e un'ètra ancàura "din" "don".

"Sént, par fèrla cùrta, mé a sàn stè a lèt con tótti, fóra che con mì mèder e mì surèla".
"Don, don".

RIME IN PILLOLE (pagina 56)
















Ed ora una lunga filastrocca (che scrivo su quattro colonne!) dell’ing. Pompeo Mattioli (Pumpién l’Emigrè) apparsa su Ehi, ch’al scusa il 27/12/1884 e che Franco Cristofori ritiene essere la più memorabile delle nostre poesie dialettali insieme con “qualche zerudella, alcune narcisate e un pizzico dei sonetti della Sgnàura Catarén-na”. Io però non sarei così severo, poiché da Testoni a Sgarzi e ad altri ancora ho trovato molto di meglio!



AL PRESÈPI


Int ‘na capàna


ch é fàta ed càna


ai fà la nàna


só pr’una scràna


un Fanginén,


puvrininén


tótt rizulén


ch’l’é un làt e un vén.


Un bà e un’asnén,


dù bón b’stiulén


puvrininén


i stàn avsén


supiàndi sàura


ch’l’é un bèl fraschén.


Un v’ciarlinén


ch’à nómm Jusfén


ch’fà da papién,


puvrininén,


al stà lé avsén


dal Fanginén


dal có manzén,


col bastunzén


pén ed fiurén.


La Maravàiia


ch’l’é una v’ciarlén-na


puvrininén-na


la vén a vàiia


con la lumén-na.


Una zuvnén-na


ch’à nómm Minghén-na


ch’à ràtt la f’tén-na,


puvrininén-na,


pórta una tàiia


pén-na d’arvàiia.



Un umarén


ed nómm Chichén


pórta dal vén


int un zuchtén


pr’al póver v’cén


puvrininén.


L’Aduraziàn


ch’l’é un bàn cristiàn


ch’à nómm Simàn,


sàtta al zibàn


da stèr in z’nóc’


slónga un ranóc’,


quàter panóc’,


trì sérr’l e un f’nóc’.


E chi à un agnèl


e chi un vidèl


e chi un purzèl


e chi un buchèl


e chi à un usèl,


chi dal pan spzièl;


ónna à un anèl,


ónna un grimbèl,


ónna à un didèl,


ónna un zindèl,


ónna un cavzèl.


Chi à dal tridèl


chi dél fritèl,


chi dél furmèl


chi dél zighèl,


chi dal cavièl,


chi dégli ufèl.


Tótt pasturén-ni


puvrininén-ni,


tótt pasturén,



puvrininén,


sànza un quatrén,


ch’pórten d’la róba


pr’al Fanginén.


O che burdèl


zà pr’él budèl.


Là da luntàn


sàtta a un maciàn


ai é al Durmiàn


int un cantàn


e ló, puvràn,


al s’rà trì sécol,


(él n’én bazécol!)


ch’al stà in galàn


tiràndi dànter,


própi dabàn,


ch’al pèr al tràn!


Ai é i Remàg’


con i sù pàg’


ch’stàn só pr’él spécol


quarànta sécol


in caparèla


asptànd la strèla


con la budèla


lusànta e bèla:


ch’dàpp un lunghéssum


pelegrinàg’


strà méll disàg’


pórten un sàg’


di su vilàg’


mégga d’erbàg’


o èter furàg’,


mó ‘d maranghén,


d’ór ed zechén,



pér’l e rubén,


scùd e pavlén


e mìz pavlén


pr’al Fanginén


puvrininén.


Ai é i anzlén,


i cherubén,


i serafén.


O, che flagèl,


o, che bèl quèl


o, ch’caranvèl,


tótt bì fangén,


sànza brazén,


sànza gambén,


sànza titén,


sànza panzén,


sànza culén,


sàul con i aglién


puvrininén.


I àn di piatlén,


di panirén,


di sachtinén,


pén ed zesmén,


‘d margaritén


e d’usmarén


ed bì fiurén,


puvrininén!


Ch’tótt a memória


cànten la glória!


 


***


 


O, che baldória


che bèla stória!



RIME IN PILLOLE (pagina 55)

Ma i versi del rimpianto di Umberto Roversi,marinaio morto giovane in un naufragio, sono più attendibili e sinceri:

Adìo Bulàggna! Adìo a la mì zitè
pén-na ‘d vétta e virtó, pén-na d’al’grì:
adìo bì pórdgh, adìo al mì bèli strè,
adìo Mànt ed San Lócca e Tàrr di Asnì.

Parcósa, mó parcósa im tìrni vì
sànz’un pó ed cumpasiàn, sànza pietè?
Ch’im làsen qué, ch’ai ò la nustalgì:
mé an me piès èter che la mì zitè.

Ah, se Bulàggna fóss un bastimànt,
alàura sé ch’al v’drévv v’luntìra al mèr
e con Bulàggna mé andrévv vì cuntànt !

***

Qualcuno si divertì a fare un’impetosa analisi dei sonetti di Raffaele Bonzi (Nobiz) dell’Ehi, ch’al scusa, con questo irriverente, ma gustosissimo sonetto:

Cminzipièr con “ghignàus d’un milurdén,
spomèti, sòia mé, brótt aranè”,*
dàpp incastrèr con ghèrb un vérs sbagliè
e zarchèr, bàsta ch’sìa, ‘d rimèr in –én.

Par la quartén-na, dàpp un bagnulén
‘d paról che a stèr insàmm i én maraviè,
e pò dù vérs ch’finéss’n in –én e in –è
ed ècco bèli e fàti él dàu quartén.

Él terzén-ni pò is fàn int un mumànt:
as métt insàmm sì vérs con simetrì,
mó in manìra però ch’in déggh’n ignìnt,

mitànd un quàich “ghignàus” ànch int la chiusa
e pò sóbbit mandèri in stampare:
ecco un sunàtt ed Nobiz d’Ehi, ch’al scusa!
-
*aranè= mal in arnese
-
Paolo Canè